Kaplica Ostrobramska
Kaplica Matki Boskiej została założona w zbudowanej w XVI w. baszcie obronnej przy Ostrej Bramie. To dwupiętrowy budynek na planie niedokładnego kwadratu, w 1829 r. nasycony cechami późnego klasycyzmu. Dwupoziomowa fasada z trójkątnym frontonem, ozdobionym przedstawieniem Oka Opatrzności (symbolem Bożej opieki) przypomina łuk triumfalny. Na frontonie widnieje napis Mater Misericordiae (Matko Miłosierdzia), zaś niżej – Sub tuum praesidium confugimus (Pod Twoją obronę uciekamy się). Początkowo napis ten był po polsku, jednak po upadku Powstania Styczniowego (1863), pod presją administracji carskiej zmieniono go na łaciński. W 1933 r. przywrócono napis polski, ale teraz znowu widzimy go w języku Kościoła powszechnego – po łacinie, gdyż skierowany jest do wszystkich wiernych.
W centrum klasycystycznego ołtarza znajduje się cudowny obraz Matki Miłosierdzia. Po obu jego stronach, między kolumnami znajdują się rzeźby przedstawiające rodziców Maryi: św. Joachima i św. Annę. Sklepienia ozdabiają płaskorzeźby ze stiuku. Przedstawiają one gwiazdę i jeszcze dwa inne symbole zaczerpnięte z Litanii Loretańskiej do Matki Bożej. Po lewej (stojąc twarzą do ołtarza) – Arka Przymierza, starotestamentalny symbol Boga pozostającego ze swoim ludem. Po prawej – Dom Złoty, mieszkanie Mądrości Bożej, zwieńczony gałązką winorośli i trzciną. Część stanowiącą podstawę kaplicy pokrywa fryz wykonany w Wilnie w 1932 r., w stylu art deco. Na jego kompozycje składają się stylizowane łodygi lilii, w których kielichy wkomponowane są medaliony z płaskorzeźbami, obrazującymi wezwania z Litanii Loretańskiej. Te wykute są wokół medalionów. Fryz jest niejako echem codziennie tu śpiewanej Litanii, jakby nabrała ona widzialnej postaci. Do posrebrzenia fryzu wykorzystano zebrane w świątyni wota. W roku 1856 naliczono ich 1438, a do roku 1927, kiedy przed koronacją obrazu podjęto przebudowę Kaplicy, ich liczba zwiększyła się trzykrotnie. Do dzisiaj wota pokrywają także ściany w Kaplicy.
